Türkiye’de e-ticaret sektörü hızla büyürken, bu büyümeye paralel olarak vergi düzenlemeleri de güncelleniyor. 2025 yılı itibarıyla yürürlüğe girecek olan yeni düzenlemeler, özellikle e-ticaret platformları üzerinden yapılan satışlarda peşin vergi kesintisi sistemini getirecek. Bu düzenleme hem işletmeleri hem de tüketicileri etkileyecek bir dizi değişiklik içeriyor.
Peşin Vergi Kesintisi Nedir ve Nasıl Uygulanacak?
Yeni vergi düzenlemelerine göre, e-ticaret platformları, bünyesindeki satıcıların yaptığı her satıştan gelir veya kurumlar vergisi stopajı yapacak ve bu tutarı doğrudan Maliye’ye iletecek. Kesintiler, şirket türüne göre farklı oranlarda uygulanacak:
- Şahıs İşletmeleri için stopaj oranı: %25
- Anonim ve Limited Şirketler için stopaj oranı: %15
Örneğin, bir işletme KDV hariç 300.000 TL’lik satış yaptığında:
- Şahıs işletmeleri için 75.000 TL,
- Şirketler için 45.000 TL vergi stopajı yapılacak
Bu kesintiler, satıcıların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde mahsup edilecek. Ancak işletmenin zarar etmesi durumunda, fazla kesilen tutar ancak iade talebiyle geri alınabilecek.
Düzenlemenin Amaçları
- Kayıt Dışılıkla Mücadele: Vergi gelirlerini artırmayı ve kayıt dışı işlemleri azaltmayı hedefliyor.
- Vergi Sisteminin Modernizasyonu: E-ticaret platformlarının düzenli olarak Maliye’ye bilgi aktarmasıyla denetim mekanizmalarının etkinliği artırılacak
İşletmeler ve Tüketiciler Üzerindeki Etkiler
İşletmeler için Finansal Yük:
- Kesintilerin peşin alınması, işletmelerin nakit akışını olumsuz etkileyebilir. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) için bu durum, finansman maliyetlerini artırabilir.
- İade süreçlerinde doğabilecek karmaşıklık, ek bir maliyet ve bürokrasi yükü oluşturabilir
Tüketicilere Yansıması:
- İşletmelerin bu ek maliyeti satış fiyatlarına yansıtması muhtemel. Bu durum, tüketici fiyatlarında artışa neden olabilir ve enflasyon üzerinde baskı yaratabilir.
İade Durumlarında Yaşanacak Sorunlar
Müşteri tarafından iade edilen ürünlerde, e-ticaret platformları tarafından daha önce yapılmış kesintiler, satıcının gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilebilecek. Ancak bu süreç, beyan edilmemiş kesintiler için düzeltme yapılmasını gerektirecek ve bu da ek bürokrasi yaratabilir
Düzenleme Kapsamı Dışında Kalanlar
- Ticari amaç taşımayan bireysel satışlar (ör. ikinci el eşyaların satışı) bu kapsamda değerlendirilmeyecek.
- Evini, arabasını ya da kişisel eşyasını satan bireyler için e-ticaret platformları herhangi bir vergi kesintisi yapmayacak
Tartışmalar ve Sektörden Gelen Tepkiler
E-ticaret sektörü, düzenlemenin kayıt dışı ekonomiyi azaltacağına inanırken, peşin vergi sisteminin işletmeler üzerindeki yükü nedeniyle olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor. Ayrıca:
- Stopaj oranlarının yüksekliği, bazı işletmelerin kayıt dışı faaliyetlere yönelmesine neden olabilir.
- Küçük ölçekli işletmelerin rekabet gücünü zayıflatabilir ve bazıları sektörden çıkabilir
Sonuç
Türkiye’de e-ticaret sektörüne yönelik bu yeni vergi düzenlemesi, hem işletmeleri hem de tüketicileri yakından ilgilendiriyor. Vergi sistemindeki modernizasyon ve şeffaflığın artırılması, uzun vadede faydalı sonuçlar doğurabilirken, uygulama sürecinde işletmelerin üzerindeki finansal yük ve fiyat artışı baskısı gibi sorunlara çözüm üretilmesi gerekiyor.
